Küresel vana

Vana günlük yaşamın vazgeçilmez parçalarından biridir. Vana hemen hemen her tür sistemde kullanılan zorunlu bir bağlantı ekipmanıdır. Pek farkında olmadığımız doğalgazdan yangın ekipmanına kadar her yerde kullanılmaktadır.

Küresel vana bir küre içindeki delikten akışın gçmesini sağlar. Küre doksan derece çevirildiğinde ise akışın durmasısağlanır. Küresel vana açma kapama uygulamalarında kullanılmaktadır.

termostat vana

Termostatik vana , bir vananın üzerine bağlanmış termostat ile yapılmaktadır. Bu radyatör vanaları ısıyı istediğiniz ölçüde tutmanızı sağlar. Oda sıcaklığı termostatik vana üzerindeki özel bir parça ile ayarlanabilmektedir. Evinizde odanızın sıcaklığı ayarladığınız ısıya gelince termostatik vana hemen suyun akışını kısar. Bu sayede gereksiz ısı kaybından kurtulmuş olursunuz. Oda sıcaklığı termostatik vana üzerinde ayarladığınız ısıdan daha düşük seviyeye gelince ise tekrar suyun akışını hızlandırır. Hem gereksiz ısı kaybından hemde doğalgaz faturanızdan tasarruf etmiş olursunuz. Termostatik vanaları tüm odalarınızda radyatörler üzerine bağlayabilirsiniz. Yapmanız gereken sadece eski klasik vanayı çıkartıp yerinde termostatik vana takmak ve gelen faturanın azalmasını büyük bir keyifle seyretmek olacaktır.

Kaynak : termostatik vana

BALANS VANALARI

BALANS VANALARI (BALANCING VALVES- STRANGREGULIERVENTILE)

Bir hidronik sistemin her noktasında tasarlanan debinin geçmesini sağlamak için, sistemin cihaz, armatür ve belli noktalarında basınç farklarının ölçümü ve/veya bunların tasarım değerlerine ayarına "Balanslama" denmektedir.

Balans vanaların kullanılmasında ana hedef; ısı transferi beklediğimiz cihazlar ve ünitelerden tasarım debisinin üstünde bir akışı engelleyerek, sistemin sağlıklı ve dengeli bir şekilde çalışması ile tasarlanan sıcaklıklara en ucuz şekilde ulaşılması, konfor şartlarının sağlanmasıdır.

Statik balans vanaları

Statik balans vanaları, temelde bir oturmalı tip- glob vanadır ve K_VS (Tam açık vanada Debi faktörü) ve K_V (Vananın herhangi bir pozisyonunda debi faktörü) değerleri hassas olarak belirlenmiştir. Vana volanında klape pozisyonunu (stroku) gösteren bir kadran vardır. Ayrıca, vana giriş ve çıkışı arasında oluşan fark basıncın ölçülebileceği, ölçüm uçları (potları) bulunmaktadır.

Böylece, vananın herhangi bir açıklığında, akışın yarattığı fark basıncı ölçerek, bu strok için vananın KV değerini de bildiğimizden, vananın içinden geçen debiyi tam olarak öğrenmek ve debi ayarlarını buna göre yapmak mümkün olmaktadır.

Avantajları: Statik balans vanaları ile, hem tesisatın ilk ayarı sırasında, hem de işletme sırasında bir sirkülasyon problemi yaşandığında, cihaz ve hatlardan tasarım debisinin geçip, geçmediğini güvenilir bir şekilde tespit etme ve problemi teşhis etme şansı elde edilir.

Dezavantajları: Bu tür Balans Vanaları, hidronik sistem devreye alındığında ayarlanırlar ve bu ayarları sabit kalır. Vana mil veya klapesi sistem çalışırken yer değiştirmez. Bu, vananın KV değerinin çalışma sırasında devamlı sabit kaldığı anlamına gelmektedir. Dolayısı ile statik balans vanaları sadece; sabit debili sistemlerde veya fark basıncın frekans konvertörlü pompalarla sabit tutulduğu hidronik sistemlerde kullanılabilirler. Tesisatta eklemeler veya çıkarmalar yapıldığında, bu tür balans vanalarının yeni şartlara göre tekrar ayarı gerekmektedir.

Dinamik balans vanaları

Akışın kısılma veya kesilmesinin söz konusu olduğu, değişken debili, ancak sabit devirli pompalı sıcak sulu ısıtma ve soğuk sulu soğutma sistemler için gidiş ve dönüş hatlarında fark basıncı koruyarak, hidronik dengeyi sağlayan 1 Adet fark basınç ölçüm çıkışlı Gidiş hattı vanası, 1 dijital kadranlı volana sahip Dönüş hattı vanası ile 1 Diyafram ünitesi´nden oluşan Debi ayar ve kesme vana grubudur.

Avantajları: Bu tür balans vanaları; debinin değişmesi sonucu sistemde oluşacak fark basınç değişikliğini algılayarak, vana giriş ve çıkışı arasındaki fark basıncı kontrol ederek, debinin tasarım değerlerini aşmasını önlerler.

Bu tür balans vanaları kullanılan tesisatlarda eklemeler veya çıkarmalar yapıldığında, genelde yeni şartlara göre tekrar ayara gerek duyulmamaktadır.

Dezavantajları: Bu vanalar fark basıncı kontrol altında tutma esasına göre çalıştıklarından, klape stroku farklılık gösterebilir, hassas debi ölçümü mümkün değildir.

Debi sabitleme vanaları

Sabit bir orifise karşı, bir yay ile tutulan kartuşun, fark basınç artınca, yayı daha fazla bastırıp, geçiş kesitini daraltması, fark basınç azalınca da, yayın esnemesi ile orifisten uzaklaşarak geçiş kesitini arttırması ile debiyi sabit tutan armatürlerdir.

Avantajları: Sistemde de bazı noktalarda akışın kısılması ile ortaya çıkan basınç artışını kompanze ederek, bulundukları hatta debi artışına izin vermezler.

Dezavantajları: Akışı kısan veya kesen armatürlerle kullanılamazlar. (Örneğin: 2 yollu kontrol vanası önüne veya arkasına konduğunda, kontrol vanası kontrol ettiği akışkandan aldığı sinyal ile kısmak istediğinde, debi sabitleme vanası buna karşı koymaya çalışacak, sistemde dengesizlik yaratacaktır)

Genelde tesisat içinde bulunan katı parçalar, kartuş, yay ve orifis arasına girerek, yayın görev yapmasını engelleyebilirler. Bu da bu vanaların çalışmasını önlemektedir.

Bu tür vana larda bir debi için seçilen kartuş, orifis çifti değiştirilmeden, farklı bir debiyi kontrol etmek mümkün değildir.

• Bu belgenin pdf formatında kopyası: vana_bilgileri.pdf
• Bu belgenin MsWord formatında kopyası: vana_bilgileri.doc

KÜRESEL VANA

Çalışma Şekli:

Küresel vanalar; bir milin ucuna yerleştirilmiş ortasında bir veya birden fazla delik olan, çoğunlukla elastomer (İhtiyaca göre metal de olabilir) iki conta arasında dengelenmiş bir kürenin, akışkan geçiş delik ekseni üzerinde 90º döndürülmesi ve deliğin (deliklerin) geçişe açık veya kapalı konuma getirilmesi ile akışkan geçişini kesip, açarak görevlerini yerine getirirler. Tam açık veya tam kapalı olarak çalışmaları tercih edilir. Hassas akış kontrolü için uygun değillerdir.

Üstünlükleri:

• Akışkanın serbest, rahat geçişini sağlarlar.
• Özellikle 2 yollu vanalarda basınç düşümü çok düşüktür. Armatür akış direncinin en düşük olduğu vana tiplerindendir.
• Kullanımları rahattır.
• Aktüatörlü olarak kullanılabilirler.
• Gaz akışkanlar için de uygundurlar. Özellikle elastomer contaların kullanılması ile "0 kaçak" sağlanabilmektedir.
• Vananın her iki yönünden de akış mümkündür.

Zayıf Yönleri:

• Yapıları sebebi ile ağırlıkları fazladır.
• Anma ölçüsü büyüdükçe fiyatları nispi olarak pahalılaşmaktadır.
• Küre ve gövde iç boşluğu arasında ölü hacim söz konusudur.
• Ani açma kapama koç darbeleri yaratabilir.
• Elastomer contalı vanalarda, elastomerin sıcaklık dayanımına bağlı olarak, nispeten düşük çalışma sıcaklıkları söz konusudur.

KELEBEK VANA

Çalışma Şekli:

Kelebek vanalar; merkezinden veya eksantrik olarak yataklanmış düz bir diskin, akışkan geçiş deliği ortasında 90º döndürülmesi ile akışkan geçişini kesip, açarak görevlerini yerine getirirler. Hassas akış kontrolü için uygun değillerdir. Kontrol için kullanılmaları gerektiğinde; klapenin ancak 15º ile 75º arasında hareket sahasında kontrol mümkündür.

Üstünlükleri:

• Hafiftirler. Montaj boyları kısadır.
• Belirli büyüklükten sonra maliyeti düşürürler.
• Açık konumlarında akışkan kalıntısı oluşmaz veya çok az oluşur.
• Rahat monte edilirler.
• Bakım ihtiyaçları azdır.
• Akışkan ile temas eden kısımları azdır.
• Akışkanın nispeten serbest, rahat geçişini sağlarlar.
• Kullanımları rahattır.
• Aktüatörlü olarak kullanılabilirler.

Zayıf Yönleri:

• Yüksek basınçlar için uygun değildir.
• Ani açma kapama koç darbeleri yaratabilir.
• Elastomer kaplamalı vanalarda, elastomerin sıcaklık dayanımına bağlı olarak, nispeten düşük çalışma sıcaklıkları söz konusudur.

KONTROL VANALARI

Kontrol vanaları sıcaklık, basınç, basınç farkı kontrolü için kullanılırlar. Genelde; özel iç yapılı, özel klapeli Oturmalı tip- Glob vanalara, elektrik motorlu, hidrolik veya pnömatik aktüatörlerin uygulanması şeklinde oluşturulurlar. Ayrı olarak incelenmeleri gerekir.

ÇEKVALF

Çek valfler; içinden geçen akışkanın geriye dönmesini engellemek amacı ile üretilen emniyet armatürleridir. Her türlü akışkan için kullanılabilecek değişik tipleri mevcuttur.